මියගිය ඥාතියෙක් නැති කිසිවෙක් ඔබ අප අතරේ නෑ. මෙලොව ජීවත් වන සෑම සියලු දෙනාටම මියගිය ඥාතීන් ඉන්නවා. ඒත්, මියගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කිරීම සිදුවන්නේ බෞද්ධ ආගමිකයන් අතර පමණයි. පරලොව ගිය තමන්ගේ ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කළ යුතුයි කියන අදහස ලෝකය තුළ දැනට තිබෙන වෙනත් කිසිම ආගමක දකින්නට නෑ.
මියගිය හැමෝටම පින් අනුමෝදන් කරගන්න පුළුවන්කම තියෙනවද කියන ප්‍රශ්නය බොහෝ දෙනෙකුට තියෙනවා. මියගිය සෑම කෙනෙකුටම පින් ගන්න පුළුවන් කියල බොහෝ දෙනා හිතාගෙන ඉන්නවා.
ඥාතීන්ට පින් දීම ඇරඹුණේ කවදාද කොහොමද කියලා දැනගෙන ඉන්න එකත් වැදගත් වෙනවා.
අප ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොව්තුරා බුද්ධත්වයට පැමිණ ටික කලකින් ගිහිකල තම මිත්‍රයා වූ බිම්බිසාර රජතුමාට වූ පොරොන්දුවක් ඉටුකරණුවස්‌ භික්‌ෂුන් වහන්සේලා පිරිවරාගෙන රජගහනුවර පිහිටි රජ මාලිගාවට වැඩමකළා. බිම්බිසාර මහ රජතුමා මහත් හරසරින් උන්වහන්සේ සහ පිරිවර භික්‌ෂුන් වහන්සේලා පිළිගෙන මාලිගාවට කැඳවා මහ දනක්‌ පිළිගැන්වූවා. පින් අනුමෝදන් කිරීමේ චාරිත්‍රය ඒ වන විට ශාසනයෙහි නොතිබුණු නිසා බිම්බිසාර රජු ගෙන් එම යුතුකම ඉටු වුණේ නෑ. එදින රාත්‍රියේ රජතුමාට මහත් බියකරු සිහිනයක්‌ පෙනුණා. ප්‍රේතයින් සමූහයක් ඇවිත් මාළිගාවේ දොරටුව අසළට වී ඝෝෂා කරන්නට වුණා. මේ හීනයෙන් මහත් බියට පත් වුණු රජතුමා පසුදා උදෑසනම බුදුන් වහන්සේ හමුවෙලා මේ හීනය ගැන පැවසුවා. සිහිනෙන් දර්ශනය වුනේ තමන්ගේ අතීත ඥාති සමූහයක් බවත්, ඔවුන් පින් අපේක්ෂාවෙන් පසුවන බවත්, පෙර දින දන් පිළිගැන්වූ අවස්ථාවේ පින් අනුමෝදන් නොකළ බැවින් සිහිනෙන් පෙනී සිටි බවත්, නැවත බුදුන් ප්‍රමුඛ මහා සංඝ රත්නයට දානයක්‌දී පින් අනුමෝදන් කරන ලෙසත් බුදුන් වහන්සේ පැහැදිලි කළා. ඒ අනුව රජතුමා බුදුරජාණන් වහන්සේ ප්‍රමුඛ මහා සංඝරත්නයට දානය පිරිනමා මළගිය ඥාතීන්ට පින් අන්මෝදන් කළා. මෙම අවස්ථාවේ බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළ සුත්‍රය තිරෝකුඩ්ඪ සූත්‍රය ලෙස හැඳින්වෙනවා. එදා පටන් අද දක්වාම බෞද්ධයින් මෙම ආගමික චාරිත්‍රය පවත්වාගෙන යනවා.
තිරෝකුඩ්ඨ සූත්‍ර දේශනාවට අනුව ප්‍රේත නිකායේ උපත ලබන ප්‍රේතයින් ස්‌ථිර වාසස්‌ථානයක්‌ නැතුව තමන් විසූ නිවසේද, තම ඥාතීන්ගේ නිවෙස්වලද,තුන්මන් සන්ධි හා සතරමන් සන්දිවලද වාසය කරනවා. තමන් කරන ලද පාප කර්ම අනුව කෑමට යමක් නොමැතිව අනන්ත අප්‍රමාණ දුක් විඳිනවා. මොවුන්ට කිසිම පිනක්‌ කරගැනිමේ හැකියාවක් නෑ.
මේ ඥාති ප්‍රේතයින් වර්ග 4 කට බෙදා දක්වලා තියෙනව මෙන්න මේ විදියට.
1. නිජ්ඣාමතණ්හික - ගින්නෙන් දවනු ලබන බිල සහිත ගසක්‌ මෙන් ශරීරය ඇතුළත ක්‌ෂුධා ගින්නෙන් ඇවිලෙන ප්‍රේතයින්.
2. කුප්පිපාසික - බොහෝ කාලයක් කෑම බීම නැතිව සා පිපාසා දෙකින් පීඩිතව සිටින බුප්පිපාසික ප්‍රේතයින්.
3. පංසුපිසාචික - වමනය, සෙම්සොටු, සැරව, ගැබ්මල ආදිය ආහාරයට ගන්නා ප්‍රේතයින්.
4. පරදත්තූපජීවි - ඥාතීන් විසින් දෙනු ලබන පිනෙන් ජීවත්වන ප්‍රේතයින්.
මේ අනුව පින් අනුමෝදන් වන්නේ පරදත්තූපජීවි ප්‍රේත කොට්ඨාශයට විතරයි. සෙසු ප්‍රේතයින්ට පින් අනුමෝදන් කරගැනීමේ හැකියාවක් නෑ.
කිසියම් ඥාතියෙක් පින් නොලබන ස්ථානයක ඉපිදී ඇත්නම්, ජීවත්ව සිටින අය විසින් ඔවුන් වෙනුවෙන් අනුමෝදන් කරන පිනෙන් ප්‍රයෝජනයක් අත් වෙනවද කියල මෙහි දී අපට ගැටලුවක් මතුවෙනව. මෙම ගැටලුවට පිළිතුරක් මිළින්ද ප්‍රශ්නයේ දී නාගසේන රහතන් වහන්සේ විසින් මිළිඳු රජතුමාට ප්‍රකාශ කරලා තියෙනව. මහ රජතුමනි කිසියම් පිරිසක් කැවිලි පෙවිලි රැගෙන, ස්වකීය බන්ධු වර්ගයා හමුවීමට ගිය විට තම, ඥාති පිරිස හමු නොවුයේ නම් එම කැවිලි ආහාර ඔවුන් විසින් ඉවත නොදමනු ඇත. එහිදී ඔවුන් විසින් පිළියෙල කරන ලද එම ආහාර ඔවුන් විසින් ම අනුභව කරනු ලබන්නේ යම් ආකාරයෙන් ද, ඥාතීන් විසින් අනුමෝදන් නොවූ මෙම කුසල කර්ම තම තමන්ගේ යහපත පිණිසම හේතු වන්නේය කියල.
සමහරු විශ්වාස කරනවා තමන් කරා පැමිණෙන්නේ මෑතකදි මියගිය ඥාතීන් විතරයි කියල. ඒ වගේම බොහෝ දෙනෙක් විශ්වාස කරනවා තමන් වාසය කරන ස්ථානයට පැමිණෙන්න පුලුවන් වෙන්නෙ ඒ ස්ථානයේ ජීවත් වෙලා මියගිය අයට විතරයි කියල. මේ විශ්වාසයන් දෙකම වැරදියි. ගෞතම බුදුරජානන් වහන්සේ ලොව පහළවීමට මහා කල්ප ගණනාවකට පෙර කාෂ්‍යප බුදුන්ගේ කාලයේ තමන්ගේ ඥාතීන් වූ පිරිසක් තමයි බිම්බිසාර මහ රජතුමාට සිහිනෙන් දර්ශනය වුණේ. එහෙම නම්,කල්ප ගණනාවකට පෙර ඥාතීන් වූ අය පවා පින් ලබා ගැනීමේ අදහසින් තම ඥාතීන් කරා පැමිණෙන බව පැහැදිලි වෙනවා.
තමන්ගේ දේපළ කෙරෙහි මහත් ආශාවෙන් ජීවත් වුණු අය මරණින් මතු ප්‍රේතයින් වී එම ස්ථානවලම දුක් විඳිමින්, ඒවාට ආශාවෙන් රැඳී සිටින අවස්ථාත් තියෙනවා. ඒ වගේ ස්ථානයකට අලුතින් පදිංචියට පැමිණි අයෙක් හිතන්න පුලුවන් අපේ කවුරුවත් මෙතන මැරුණෙ නෑ, ඒ හින්දා මෙතන අමනුෂ්‍යයො ඉන්න විදියක් නෑ කියල.
ප්‍රේතයින් අතරත් මනුෂ්‍ය සමාජයේ වගේම නොයෙක් ගති පැවතුම් තියෙන අය ඉන්නවා. ඒ ගැන ආටානාටිය සූත්‍රයේ පැහැදිලිව සඳහන් වෙනවා. ප්‍රේතයින් ගේ හැසිරීම් ගැන, ප්‍රේතයින් ගේ බලපෑම් දුරු කිරීම ගැන ඉදිරියේදී කතා කරමු.
ජ්‍යොතිෂවේදී, ගුප්ත වෛද්‍ය
සංජීව කුළුපන බණ්ඩාර.
ඒ 1990 දශකයේ අග භාගයේදී ය.
පැරණි පන්නයට අනුව තැනූ පළ හතරේ වහලයකින් යුතු මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ නිවසකි. ජීවිකාව ගතකළේ මව් පිය දෙපළත් දරුවන් සිව් දෙනාත් ය. දියණියන් දෙදෙනක් හා පුතුන් දෙදෙනකි. සරළ දිවි පෙවෙතක් ගත කරමින් සිටි මොවුන්ට අනපේක්ෂිත අයුරින් මහත් අභාග්‍ය සම්පන්න කාලයක් උදාවිය. හොඳින් වැඩපළ කරමින් සිටි මව හදිසියේ රෝගාතුර වූවාය.ඇයගේ වම් පස අත හා පාදය අප්‍රාණික වූයෙන් ඔත්පළ වූවාය.පවුලේ සතුට සොරුන් රැගෙන ගියා සේ විය.නොකෙරූ වෙදකමක් නැත.රැගෙන නොගිය තැනක් නැත.කිසිදු ප්‍රතිකාරයකින් ඇය යථා තත්වයට පත්කරලීමට නොහැකි විය. එක්තරා මූසල රාත්‍රියක නිවස පිටුපසින් බස්සෙකු හඬන්නට විය. නිවැසියන්ගේ සිත් තුළ ඇතිවූයේ මහත් බියජනක හැඟීමකි. පසුදාට පහන් වන විට දයාබර මෑණියන් ජීවිතයෙන් සමුගෙන තිබුණි. නිවැසියන් මෙන්ම ගම් වැසියන්ද දැඩි සේ දුක් විය. හිමි නමක් වැඩම කරවා බණක් කියවා හත් දින දානමය කටයුතුද නිමා කර තිබුණි. මරණය සිදුවූ දා පටන් නිවසේ රැඳී සිටි පිරිස නිවසින් නික්ම ගොසිනි.නිවස පුරා පැවතියේ මහා පාළුවකි. නිවස හාත් පසින් අඳුර වැටෙමින් තිබුණි. දින ගණනක් පුරා වෙහෙස වූයෙන් නිවැසියන් තුළ වූයේ විඩාවකි. පාළුව ඊට දෙවෙනි නැත.සියල්ල පරදා සිත් තුළ නැඟෙන ශෝකයද විය. තම තමන්ට සුපුරුදු තැන්හි නිවැසියන් වැතිර ගත්තේ රාත්‍රිය එළඹෙන්නටත් පෙරය. වැඩිමහල් දියණිය එක්වරම දුටුවේ අදහා ගත නොහැකි දර්ශනයකි. පැරණි වහළයේ පහළ බාල්කයේ වවුලෙක් එල්ලී සිටියි. ඇය විදුලියක් මෙන් ඇඳෙන් බැස දිවගියේ පියා සොයාගෙනය. බිය,තැතිගැන්ම නිසාම ඇය පියා ඉදිරියේ කෑගැසුවාය. බාල සොහොයුරිය හා සොහොයුරාද දිව ආවේ ඒ ශබ්දයටය.සියල්ලෝ එක්ව මඳ වේලාවක් වවුලා දෙස බලා සිටියහ. ඌ නිසොල්මනේ එල්ලී සිටියි. වවුලා එලවා දැමීමට කොතෙක් උත්සාහ කළද කිසිම පිළියමක් සාර්ථක වූයේ නැත. පසුදා උදැසන බලන විට වවුලා නැත. සියල්ලෝ සැනසුම් සුසුම් හෙලූහ. ඒ සැනසුම තාවකාලික සැනසුමක් වූයේ පසුදා ඇඳිරි වැටීගෙන එන විට නැවත වවුලා එල්ලී සිටින අයුරු දැකීම නිසාය. මෙය නිවසේ සුපුරුදු සිද්ධියක් බවට පත් විය. දිනපතා අඳුර වැටීගෙන එන විට පැමිණ බාල්කයේ එල්ලෙන වවුලා නිවසෙන් පිට වන්නේ පසුදා හිමිදිරියේයි.
දිනක් රාත්‍රී දොළහට පමණ බාල දියණිය නිදා සිටින කාමරයේ ජනේලයට කවුරුන් හෝ තට්ටු කරන හඬ ඇසීමෙන් ඇය තිගැස්සුණාය. නින්දෙන් ඇසුණු ශබ්දයක් දැයි දෙගිඩියාවෙන් ඇඳ මතට වී කල්පනා කරන්නට විය. නැවතත් ජනේලයට තට්ටු කරන හඬත් සමඟම ඇය කෑ ගැසුවාය. ඇයගේ කෑගැසීම අසා දිව ආ පියා,වැඩිමහල් සහෝදරිය හා සොහොයුරා දොර හැර නිවස වටා හෝදිසි කර බැලුවේ කවුරුන් හෝ සිටිනවාදැයි කියාය. කිසිවෙක් නැත. බාල සොහොයුරිය එදින පටන් වැඩිමල් සහෝදරිය හා නිදන්නට වූවාය.
කාලය ගතවෙමින් තිබුණි. දිනක් රාත්‍රියේ පියා සිහිනෙන් කෑගසන්නට විය. එය කෑගැසීමකටත් වඩා මහා විලපයකි.දරුවන් අවදිවී සැනෙකින් පියා අසලට දිව ආහ. පියා අවසිහියෙන් මෙන් කෑගසයි. වැඩිමහල් දියණිය වතුර ස්වල්පයක් ගෙනවිත් පියාගේ මුහුණට ඉස්සාය. නින්දෙන් අවදි වූ පියා මඳ වේලාවක් යනතුරු නිසොල්මනේ බලා සිටින්නට විය. මඳ වෙලාවකින් තමන් දුටු දේ දරුවන්ට පවසා සිටියේය. " දුවේ...අම්මා ඔත්පළ වෙන්න දවස් දෙක තුනකට කලින් කිව්වා මතකද මිදුල මැද්දේ කලුපාට තරබාරු කෙනෙක් ඉන්නවා දැක්කා කියලා...අපි ඒක ඒ තරම් ගණනකට ගත්තේ නෑ.. අම්මා ඔත්පළ වෙලා ඉන්නකොට වුණත් බේත් හේත් පස්සෙම පැන්නුවා මිසක් හරියකට,පිළිවෙලකට සෙත් ශාන්තියක් කරගන්න හම්බවුනේ නෑ...මට මහා අමුත්තක් දැනෙනවා..මේ සිද්ද වෙන දේවල් එක්ක අපි මේ විදියට බලාගෙන ඉඳලා හරියන්නේ නෑ.."
පවුලට හිතවත් සන්සුන් වැදගත් පුද්ගලයෙක් ගමේ ජීවත් විය. ඔහු ගුරුවරයෙකි. නිවැසියන් තමන් මුහුණ දෙමින් සිටින සියලු දේ ඔහු සමග පවසා සිටියේ යම් අදහසක් හෝ ඔහු වෙතින් ලබා ගැනීමේ අදහසිනි. ඔහුගේ මඟ පෙන්වීමෙන් නිවැසියන් යොමු වූයේ දක්ෂ ඇදුරෙක් වෙතටය. ඔහු ඒ වන විට යම්තම් දැලි රැවුල වැවුණු ගැටයෙකි.මන්ත්‍ර සාස්තරය පරම්පරාවෙන් උරුම කරගත් තරුණයෙකි. නිවැසියන්ගේ සියලු ප්‍රකාශයන්ට සාවදානව ඇහුම්කන් දුන් ඔහු නිවැසියන්ගේ ගැටළු නිවා දැමීමට පොරොන්දු විය. සොයාගන්නට අමාරු දෙයකට වූයේ ගෙරි ඔළුවක් පමණි. එයද, සෙසු දේවල්ද සොයා ගත් පසුව ඇදුරා නිවැසියන්ගේ ගැටළු දුරු කිරීමේ කටයුත්තට අත ගැසුවේය. එය රැය පහන් වන තුරු කළ ශාන්ති කර්මයකි. එළිවෙන යාමයේ ගෙරි ඔළුව පොරවකින් ගසා දෙපළු කරන ලද්දේ පාරේ සිට ගෙවත්තට ඇතුළු වන ස්ථානයේදීය. ගත වූයේ දින තුනකි. නිවස ඉදිරියේ පිහිටි දෙමහල් නිවසේ හිමිකරු අංශභාගය හැදී ඔත්පළ විය. ඔත්පළ වී දින කීපයකින් ඔහු මිය ගියේය. "කාට වුණත් මොනවා හරි නිස්කාරණේ කළොත් ඉතින් ආපහු එනවාම තමයි...." ගම් වැසියන් අතර ඔය වැනි කතා බහ ඇති විය. නිවසේ සිටි වවුලා යන්නට ගොස් ය. නිවැසියන් මුහුණ පෑ කරදර දුරුවී ගියේය. එදා දැලි රැවුල වැවුණු ගැටවර ඇදුරා අද බොහෝ දෙනෙක් දන්නා හඳුනන නම ගිය අයෙකි.
වයඹ පළාතේ ධනවත් ව්‍යාපාරික කාන්තාවකි. බොහෝ දෙනෙක් දන්නා හඳුනන ඇය වෙළඳ සැල් කීපයක හිමිකාරියකි. විදේශිකයෙකු හා විවාහ වී සිටියද බොහෝ විට ජීවත් වූවේ තම මව් රටෙහි ය. තම සොහොයුරා හා සේවක පිරිස සමග ඇය විසූ සුවිසල් නිවාස අමනුෂ්‍ය ගුබ්බෑයමක් බවට පත් වූයේ ඉතාමත් අවාසනාවන්ත අයුරිනි. එයට හේතු වූ මුල්ම සිද්ධිය සිදුවන්නේ මීට වසර කීපයකට ඉහතදී ය.
තම නිවසේ ඇයට වඩාත් ලෙන්ගතුව ඇයගේ සියලු කටයුතු අකුරටම ඉටු කළ සේවිකාව රූමත් යෞවනියකි. දුටුවන්ගේ නෙත් සිත් පැහැරගන්නා රුවකින් හෙබි මේ යෞවනිය දිනක් අවාසනාවන්ත සිද්ධියකට මුහුණ දුන්නාය. තම ස්වාමිදුව නිවසේ නොසිටි වැහිබර මූසළ දිනෙක ඇය තම ස්වාමි දුවගේ සොහොයුරා අතින් අනාථ වූවාය.
සිද්ධිය වසන් කරගෙන සිටීමට කොතෙක් උත්සාහ දැරුවද නොයෙක් විට කල්පනා බරිතව සිටි ඇයට තම ස්වාමි දුවගේ ප්‍රශ්න කිරීම්වලින් ගැලවීමක් නොවීය. සිදුවූ අවාසනාවන්ත සිදුවීම හේතුවෙන් ඇතිවූ කම්පනයත් ස්වාමි දුවගේ ප්‍රශ්න කිරීම් හේතුවෙන් ඇතිවූ පීඩනයත් ඇයට දරා ගැනීමට නොහැකි විය.
එදිනද වෙනදා මෙන්ම ඉර උදා විය. වෙනදා උදෑසන හයට උණුසුම් තේ කෝප්පයක්ද රැගෙන පැමිණ ස්වාමි දුව අවදි කරවන ලෙන්ගතු සේවිකාව එදින පැමිණියේ නැත. ස්වාමි දුව අවදි වන විට උදෑසන හය පසු වී විනාඩි කීපයක් ගතව ගොස් තිබුණි. වෙනදා තේ කෝප්පයද රැගෙන විත් තමන් අවදි කරවන මෙහෙකාරිය අද නොපැමිණියේ මන්දැයි සිතමින් ඇය ඇඳෙන් නැගිට කාමරයෙන් පිටතට ගියාය. නිවසේ සිටි සෙසු සේවිකාවන් දෙදෙනාගෙන් හා ආරක්ෂක නිලධාරියාගෙන් ද මෙහෙකාරිය පිළිබඳව විමසූ නමුත් ඔවුන් කිසිවෙක් ඇයට සිදුවූයේ කුමක්දැයි දැන සිටියේ නැත.
හෝරා කීපයක් ගතවිය. සුවිසල් ගෙවත්තේ කෙළවරක උදළු ගාමින් සිටි වියපත් මෙහෙකරු හතිලමින් ගෙතුළට දිව ආවේය.
" නෝනා නෝනා ... කෙල්ල ළිඳට වැටිලා. මිනිය ළිඳේ පාවෙනවා... "
ගෙහිමි කාන්තාවට කිසිවක් අදහා ගත නොහැකි විය. ඇය සෙසු මෙහෙකාරියන්ට හඬ නගා කතා කොට වියපත් සේවකයා සමග ළිඳ පිහිටි ඉසව්වට දිව්වාය.
ගෙහිමි කාන්තාවට ලෙන්ගතුව සිටි රූමත් අසරණ මෙහෙකාරියගේ ජීවිතය ඒ ආකාරයට නිමා විය. ඇය සියලු දෙනාට රහසේ අවසන් ගමන් ගොස් තිබුණි. සිද්ධිය අභිරහසක් බවට පත්විය.
සතුට සැනසුම පිරි සුවිසල් නිවාස සිතා ගත නොහැකි අමුතු ගුප්ත සිදුවීම්වලින් ගහණ ස්ථානයක් බවට පත් වූයේ ඉන් මාස කීපයක් ගත වූ තැන් පටන් ය.
දිනක් රාත්‍රියේ ගෙහිමි කාන්තාවගේ සොහොයුරා හදිසියේ රෝගාතුර විය. ඇඟ ගිනි කබලක් මෙන් රත් විය. ඉවසිය නොහැකි සීතලකින් ගැහෙන්නට විය. ගෙහිමි කාන්තාව සොහොයුරා අසලට වී සුව දුක් විමසමින් සිටියාය. සොහොයුරා යම් කිසි බියකින් තැති ගෙන ඇති බව ඔහුගේ දෙනෙතින් හා බැල්මෙන් ඇයට තේරුම් ගැනීමට හැකි විය. තමන් යම් කිසිවක් හේතුවෙන් බියට පත්ව සිටින්නේදැයි ඇය සොහොයුරාගෙන් විමසුවාය.
රෝගාතුර වී සිටි සොහොයුරා බියපත් හඬින් තම සොහොයුරිය සමග කතා කරන්නට විය. රාත්‍රී එකොළහට පමණ නිවසින් පිටව මිදුලට යාමට සිතුණු බවත්, මිදුලේ ටික වෙලාවක් සිටින අතරේදී වැසිකිළියට යාමට අවශ්‍ය වූ බවත්, ඒ අනුව නිවසින් පිටත පිහිටි වැසිකිළියට ගිය බවත් පැවසුවේය. එහිදී එක්වරම කළු පති බල්ලෙක් තමන් වෙත කඩා පැනගෙන ආ බවත් එයින් බියපත්ව දිව විත් තම කාමරයට ඇතුළු වී ඇඳට ගොඩ වූ බවත් වැඩි දුරටත් පවසා සිටියේය. නිවසේ විසූ තරුණ මෙහෙකාරියට තමන් අතින් වරදක් සිදු වූ බවද, තමන් අතින් සිදු වූ බලවත් පාප කර්මය හේතුවෙන් තමන්ට කිසියම් කරදරයක් සිදු වන බවක් හැඟී යන බවද ඔහු පවසා සිටියේය.
එදින රාත්‍රිය පුරා ගෙහිමි කාන්තාව හා සේවකයින් කොතෙක් උවැටන් කළද සොහොයුරාගේ රෝගී තත්වයේ අඩුවක් නොවීය. දින කීපයක් රෝහල් ගතව ප්‍රතිකාර ලබන අතරතුර ඔහු මිය ගියේය.
නිවසින් පිටත තිබූ වැසිකිළිය ද පාළු වී ගියේ එතැන් පටන් කිසිවෙක් ඒ තුළට හෝ ඒ පළාතටවත් නොගිය බැවිනි. තම සොහොයුරාත් ලෙන්ගතු මෙහෙකාරියත් අහිමි වීම හේතුවෙන් ගෙහිමි කාන්තාව සිටියේ දැඩි ශෝකයෙනි.
සොහොයුරාගේ මරණයෙන් මාස කීපයකට පසුව සිදුවූයේ තවත් අදහා ගත නොහැකි සිදුවීමකි. ගෙවත්තට ඇතුළු වන ස්ථානයේ සේවයේ යෙදී සිටි ආරක්ෂක නිලධාරියා කිසියම් පණිවිඩයක් රැගෙන නිවස වෙත ගමන් කරමින් සිටියේය. නිවසට ආසන්න වනවාත් සමග අනපේක්ෂිත ලෙස යමක් ඔහුගේ හිස මත වැටුණි. මේ අනපේක්ෂිත සිදුවීමෙන් අන්දුන් කුන්දුන් වූ ආරක්ෂක නිලධාරියා තම හිස මත වැටුණේ කුමක්දැයි බැලුවේය. ඔහුගේ හිස මතට වැටී තිබුණේ මිය ගිය උකුස්සෙකුගේ මළ සිරුරකි. අසන කිසිවෙකුට හෝ විශ්වාස කළ නොහැකි මෙම සිදුවීමෙන් ආරක්ෂක නිලධාරියා පමණක් නොව ගෙහිමි කාන්තාව ඇතුළු නිවසේ සේවක සේවිකාවෝද පුදුමයට පත් විය.
දිවා වැඩ මුරය අවසන් කළ ආරක්ෂක නිලධාරියා තම සහෝදර ආරක්ෂක නිලධාරියට රාත්‍රී වැඩ මුරය භාර කරමින් නිවසට ගියේය. එදින රාත්‍රියේ නින්දට ගිය ඔහු නැවත අවදි වූවේ නැත. වෛද්‍යවරු පවසා සිටියේ ඔහුගේ මරණය නින්දේදී සිදු වූ මරණයක් බවත් එය කලාතුරකින් සිදුවන සිදුවීමක් බවත් ය.
ආරක්ෂක නිලධාරියාගේ මරණයෙන් පසු දිනක් රාත්‍රියේ ගෙහිමි කාන්තාව උඩුමහලේ තම කාමරයේ ජනේලය අසලට වී සීතලට හමන සුළඟේ පහස විඳිමින් සිටියාය. ඇය ජනේලයෙන් මිදුල දෙස බලා සිටියදී දුටු අද්භූත දර්ශනයෙන් බෙහෙවින් බියට පත් වූවාය. ඇය දුටුවේ තම මිය ගිය මෙහෙකාරිය තම ගෙමිදුල හරහා සෙමින් ගමන් කරන ආකාරයයි.ගෙහිමි කාන්තාව වේගයෙන් ජනේලය වසා මෙහෙකාරියක් කාමරයට ගෙන්වාගෙන නින්දට ගියාය. එතැන් පටන් ගෙහිමි කාන්තාවට පමණක් නොව නිවසේ සිටි සෙසු අයටද වරින් වර එවැනි අද්භූත දසුන් පෙනෙන්නට විය. නිවස තුළ අද්භූත ශබ්ද ඇසෙන්නට විය. සුවිසල් නිවස අද්භූත නිවහනක් බවට පත් විය.කාන්තාවගේ ව්‍යාපාර කටයුතු ද අඩාල වන්නට විය. යුග ජීවිතයේ සමගියද වරින් වර බිඳ වැටෙන්නට විය.
මෙම වාතාවරණය දුරු කරගැනීම සඳහා කොතෙක් ප්‍රතිකර්ම සිදු කළද ඒ කිසිවකින් සහනයක් ලබා ගැනීමට හැකි වූයේ නැත. දිනෙන් දින මතුවන ගැටළු හමුවේ ගෙහිමි කාන්තාව දැඩි අසරණ තත්වයකට පත්ව සිටියාය. කාන්තාව ගේ ඥාතියෙක් වන වෛද්‍යවරයෙක් මෙම කාන්තාව පත්ව සිටින තත්වය හොඳින් අවබෝධ කරගෙන සිටියේය. ඔහුගේ මඟ පෙන්වීමෙන් කාන්තාව එක්තරා පුද්ගලයෙක් හමුවීමට ගියාය. ඔහු ජ්‍යොතිෂය, යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර, ගුරුකම් පිළිබඳව පාරම්පරික දැනුමක් මෙන්ම සාංසාරික පුරුද්දක් ද හිමි නිවුණු අයෙකි. කාන්තාව පැවසූ සියලු දේ සාවධානව අසා සිටි ඔහු මෙම තත්වය ඇති වීමට හේතුව මෙන්ම පවතින තත්වය දුරු කළ යුතු ආකාරයද පැහැදිලි කර දී කාන්තාව පිටත් කර හැරියේ අදාල ප්‍රතිකර්මය සිදු කිරීමට දිනයක් මෙන්ම ඊට අවශ්‍ය බදු බාහිරාදිය ගැනද දැන්වීමෙන් අනතුරුව ය.
අමනුෂ්‍ය බලපෑම දුරු කිරීමේ කාර්යය සිදු කරන දිනය උදා විය. හවස් යාමයේ ඇදුරා තම සහායකයින් ද සමග අදාල නිවස වෙත පැමිණියේය. මල් යහන්, පුද තටු ඇතුළු සියල්ල සකස් කරගත් ඇදුරා තම කාර්යය කරගෙන යමින් සිටියේය. ගෙහිමි කාන්තාවගේ ඥාති දියණියක් වන නිරූපන ක්ෂේත්‍රයේ නිරත තරුණියක්ද මෙම අවස්ථාව දැක බලා ගැනීමට පැමිණ සිටියාය. එහෙත් ඇය මෙවන් කටයුතු විශ්වාස කළ තැනැත්තියක් නොවේ. ඇය යම් අවශ්‍යතාවයක් සඳහා උඩු මහලට යන්නට ගොස් ආපසු දිව ආවේ හති ලමිනි.
'' ලොකු අම්මෙ...උඩ තට්ටුවෙ ගෑණු කෙනෙක් අඬනව ඇහෙනවා...මම හොඳටම බය වුණා." ඇය හති දමමින් පැවසුවාය.
" ආ ... ඇඬුවා කියලා ඉතින් කරන්න දෙයක් නෑ. අපි එයාට කරදරයක් නොකර ගැළපෙන යහපත් තැනකට යවමු... වැඩේ ඉවර වෙනකල් කවුරුවත් තනියම එහෙ මෙහෙ නොයා ඉන්න එක තමයි හොඳ. " ඇදුරා එසේ පැවසුවේ කිසිවෙකුටත් කිසිවක් පැවසීමට ඉඩක් නොතබමිනි.
පූජාසනයෙන් කපුරු පෙති අටක් ගෙන එය ආවතේවකරුවෙකුට දී නිවසේ අට කොණ දල්වන්නැයි පැවසූ ඇදුරා නැවතත් වාඩි වී මතුරන්නනට විය.
" ඕං හරපුර කදිර කන්ද පද්ම කුංජර විෂ්ණු නාරායනේ සිව කදිර කන්ද කුමාර සිලච්චාරී රත්න චාමුණ්ඩි හර හර වාල සංහාර බන්ධන කාය මයුර බන්දාමි කෞලව කුමාර බන්දාමි රත්න චාමුණ්ඩි දේව රාමශර කපාල ප්‍රහාරණී හා හා දීර්ඝාවතාර ශ්‍රී රාම රත්න චාමුණ්ඩි ප්‍රතාප ප්‍රතාජාර්ත සිද්ධි බන්ධාමි.....
එසේ දිගු වේලාවක් මන්ත්‍ර ජප කළ ඇදුරා තම ආවතේවකරුට කතා කොට අළුකෙසෙල් අලය මැතිරීම සඳහා ස්ථානයක් පිළියෙළ කරන්නැයි පැවසුවේය. ඇදුරා මේ සැරසෙන්නේ තම ක්‍රියාන්විතයේ තවත් පියවරක් ආරම්භ කිරීමට ය. එනම් ඉඩමේ අට කොණ පස් ගෙන තැනූ ස්ත්‍රී රුව සහිත මිනී පෙට්ටිය ජීවම් කිරීමට ය. මෙම කාර්යය සිදුකරන්නේ නිවසින් පිටත ය. මිනී පෙට්ටිය, කපුරු, ජප මාලය ආදී කලමනා සියල්ල ටීපෝව මත තැබූ ආවතේවකරු දුම් කබල ගෙන සාම්බ්‍රානි දුම් දෙමින් වටපිටාව සුවඳවත් කළේය.
හෝරා දෙකක් පමණ එක දිගට මන්ත්‍ර ජප කළ ඇදුරා ආසනයෙන් නැගිට ජප මාලයද රැගෙන නිවස තුළට ගොස් සාලයේ තිබුණු හාන්සි පුටුවේ වාඩිවූයේ විනාඩියක දෙකක සුළු විවේකයක් ලබා ගැනීමටත් වඩා නිවැසියන්ට විශේෂ උපදෙස් කීපයක් ලබා දෙන්නටය. ඇදුරා නිවැසියන් සමග කතා කිරීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියද කිසිවෙක් සාලය වෙත නොපැමිණීම ගැටළුවක් විය. ඇදුරා ආවතේවකරුට කතා කොට නිවැසියන් කැඳවන්නැයි පැවසුවේය.
" මාර වැඩේනෙ.. තේ හදන්න කුස්සියට ගිය ගෑණු කෙනා නෑ කියල කට්ටිය හැම තැනම හොයනවා.."
ඇදුරා අතට ගත් බුලත් හෙප්පුවද පසෙකින් තබා නැගිට්ටේය.
" මම කිව්වනේ තනියම කාටවත් එහෙ මෙහෙ යන්න එපා කියලා.. කී දෙනෙක් මැරිච්ච තැනක්ද මේ...මළ යක්ෂණියක් මෙතන ඉන්නේ. "
ඇදුරාගේ හඬ ඇසුණු ගෙහිමි කාන්තාව ඇදුරා අසළට දිව ආවාය.
"අනේ මහත්තයා තනියම නෙමෙයි...මම නංගිගෙ දුවත් එක්ක යැව්වේ...දුව බයයි කියලා ආපහු ඇවිත්නේ...අනේ අහිංසක ගෑණි..හැම තැනම බැලුවා කොහෙවත් නෑ" ගෙහිමි කාන්තාව හතිලමින් පවසන්නට විය.
"වත්තෙ හැම තැනම හොඳට හෝදිසි කරලා බලන්න. අර කෙල්ල පැනලා මැරිච්ච ලිඳ තිබුණු පැත්තෙ විශේෂයෙන් බලන්න..." පරම්පරා ගණනක දැනුම මෙන්ම වසර ගණනාවක අත්දැකීම් ද හිමි ඇදුරාට මෙවන් සිදුවීම් එතරම් අරුමයක් නොවේ.
සියල්ලෝ විදුලි පන්දම් එළිය කරමින් වත්ත පුරා සෝදිසි කරන්නට විය. ඉඩම කෙළවර සෝදිසි කරමින් සිටි මෙහෙකරුවෙක් කෑගැසුවේය.
" ඉන්නවා ඉන්නවා...අන්න අතන ළිඳ ගොඩ කරපු තැන ඉඳගෙන ඉන්නවා..."
ගෙහිමි කාන්තාවද සෙසු පිරිස සමග ඒ දෙසට දිව ගියාය. කාගේවත් කලබලයක් ගැන ඇයට වගක් නැත. ඇය තමන්ගේ පාඩුවේ බලාගත් අත බලාගෙන සිටියි.
"මොකද ඔතනට වෙලා කරන්නේ? ඇයි මෙතෙන්ට ආවේ ? " ගෙහිමි කාන්තාව ප්‍රශ්න කළ නමුත් ඇයගෙන් කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නැත.
ඒ වන විටත් අයෙක් ඇදුරා කැටුව පැමිණෙමින් සිටියේය. මෙහෙකාරිය සිටි ස්ථානයට පැමිණි අදුරා නාලාගිරි බන්ධනයෙන් බලගැන්වූ තෙල් කුප්පියෙන් තෙල් ස්වල්පයක් ගෙන මෙහෙකාරියගේ හිසේ ගෑවේය. මොහොතකින් කලබලයෙන් මෙන් පිරිස දෙස බැලූ මෙහෙකාරිය ඉඳගෙන සිටි තැනින් නැගිට්ටාය.
මොකද වුණේ...? ඇයි මෙතනට ආවෙ...? ඇදුරා මෙහෙකාරියගෙන් ප්‍රශ්න කළේය.
" මම බේබිත් එක්ක කුස්සියට ගියා තේ හදන්න...බේබි බයයි කියලා ආපහු ගියා. මම කුස්සියේ ඉන්න කොට අමුතු ගඳක් ආපු හින්දා දොර ඇරියා. මට මතක එච්චරයි..." මෙහෙකාරිය පැවසුවාය.
ඒ සිද්ධියත් සමග නිවැසියෝ වඩාත් බියට පත් වූහ.
එළිය වැටෙන්නට පෙර පුහුල හා මිනී පෙට්ටියද කපා, දුම්මල ගසා ආරක්ෂක මුට්ටිද තැන්පත් කළ යුතුය. ඊට පෙර ප්‍රේත තටුව කැප කළ යුතුය. කෙසෙල් පතුරු වලින් සාදා ගොක් කොළයෙන් අලංකාර කළ පස් ගැබේ පිදේනිය පිළියෙළ කරගත් ඇදුරා "ඕං ඉන්ද්‍රකාම ප්‍රේත වර වර අට කොණ සොළොස් කොණ ප්‍රේත වර වර ....." යනුවෙන් ප්‍රේතයින් ගෙන්වන මන්ත්‍රය ජප කර ප්‍රේතයින්ට දොළ කැප කළේය.
පසුව සියලු තැන්හි දුම්මල ගසා, පුහුල ප්‍රධාන උළුවස්ස යටද, අළු කෙසෙල් අලයෙන් සෑදු මිනී පෙට්ටිය ඉඩමට ඇතුළු වන ස්ථානයේද තබා කපා දැමුවේය. ආරක්ෂක මුට්ටි අට අට දෙනෙකු ලවා එක්වර තැන්පත් කළේය. ගෙදර සෑම උළුවස්සකටම දෙහි අහු කැපුවේය. නිවැසි සියල්ලන්ටම දෙහි අහු කපා ආරක්ෂක තෙල් සුරය බැගින් පැළඳුවේය.
වටින් ගොඩින් එළිය වැටෙමින් තිබුණි. වැඩ කටයුතු සියල්ල අවසාන වී තිබේ. දිය යුතු සියලු උපදෙස්ද නිවැසියන් වෙත ලබා දුන් ඇදුරා තම ආවතේවකරුවන්ද සමග නිවසින් පිටත් වූයේ " අද දවල් වෙන කොටම ලොකු සහනයක් හිතට දැනෙයි. මේ පරිසරයත් වෙනස් වෙලා ලොකු කල එළියක් ඇති වෙයි " කියමිනි. නිවැසියෝ ඇදුරාට පින් දෙමින් සමු දුන්හ.
එතැන් පටන් නිවස හා අවට පරිසරය නැවතත් ප්‍රියමනාප තත්වයට පත් විය. අඩපණ වී තිබුණු ව්‍යාපාර කටයුතු නැවත පණ ගැන්විණි. ගෙහිමි කාන්තාව කලක් තිස්සේ බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි නමුත් ඉටු කරගැනීමට අපහසු වී තිබුණු බලාපොරොත්තු එකින් එක ඉටුවන්නට විය. ඇය අදටත් තමන්ට පිහිට වූ මන්ත්‍රාචාර්යවරයාව පින් දෙමින් සිහිපත් කරන්නීය.
(මන්ත්‍රාචාර්ය සංජීව කුළුපන බණ්ඩාර මහතා සමග කළ සාකච්ඡාවක් ඇසුරින් පුවත්පතක පලවූ ලිපියකි.)
