අපූරුවට කරගෙන යන වැඩ කටයුතුවලට හරස් කපන භූතයෝ.
බොහොම අපූරුවට කරගෙන යන ව්‍යාපාර උන්හිටි ගමන් අඩාල වෙනවා. පණ වගේ හිටිය පෙම්වතා, පෙම්වතිය හේතුවක් නැතුව වෙනස් වෙනවා.සමයෙන් සමගියෙන් ඉන්න අඹු සැමියෝ ඔවුනොවුන් නොරුස්සන තත්වයට පත්වෙනවා. ඥාති හිතමිත්‍රාදීන් එන යන ගේදොර හිටි ගමන් පාලුවට යනවා. මේ වගේ සිද්ධි පසුපස ඇතැම් විට අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තිබෙන්න පුළුවන්. හිතාගත නොහැකි පරිදි සිදුවන කඩාකප්පල් වීම්, අඩාල වීම්, ඇන හිටීම්, වෙනස් වීම් පිටුපස ඇතැම් අවස්ථාවල අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තිබෙන නමුත් ඇතැම් දෙනා ඒ බව දන්නෙ නෑ. ව්‍යාපාර ස්ථානය ට බොහොම උනන්දුවෙන් ආශාවෙන් ගිය සමහරුන්ට හිටි ගමන් උදාසීන ගති ඇතිවෙනවා. ව්‍යාපාර ස්ථානයට යන්න හිත දෙන්නේ නැතුව යනවා. ගියත් උනන්දුවෙන් වැඩ කටයුතු කරන්න හිත දෙන්නේ නැතුව යනවා. යස අගේට අධ්‍යාපන කටයුතු කරගෙන යන සමහර දරුවො එක පාරටම අධ්‍යාපන කටයුතුවලින් ඈත් වෙනවා. "බොස්ගෙ හිතට අල්ලපු හොඳම සේවකයා මම. හැම වැඩක්ම විශ්වාසයෙන් බාර දෙන්නෙ මට. ටික දවසක ඉඳලා බොස් මාව ගණන් ගන්නෙ නෑ. පොඩි දේටත් කෑගහනවා. මට දැන් රස්සාව එපා වෙලා තියෙන්නේ..." ඔය විදියට කියන අය ඉන්නවා.
"විවාහයට දින පවා නියම කරගෙන ඉන්නැද්දි තමයි එයා වෙනස් වුණේ. අපේ ගෙදර නිතර ආවා, ගමේ හැමෝම මේ ගැන දන්නවා. දැන් මට එළියට බහින්නවත් හිතෙන්නේ නෑ..." නොසිතූ ලෙස විවාහ සම්බන්ධතා දුරස් වීමෙන් ඔය විදියට කනස්සල්ලට පත්වන අයත් ඕනැ තරම් ඉන්නවා.
අපූරුවට තියෙන රැකියාව, විවාහය, ප්‍රේම සම්බන්ධය, අධ්‍යාපනය ව්‍යාපාරය කඩාකප්පල් කරන අමනුෂ්‍ය බලවේග තියෙනවා. නොසිතූ පරිදි මතුවන කප්පරක් ප්‍රශ්න උසුලා ගත නොහැකිව බොහෝ දෙනා සිය දිවි නසාගන්නවා. කලබල වෙලා ප්‍රශ්න වැඩි කරගන්න අයත් ඉන්නවා.හේතුව සොයා බලා පිළියම් යොදාගෙන ජීවිතය සාර්ථක කරගන්න අයත් නැතුවා නොවෙයි.ඉතාලියේ සිට මව්බිමට පැමිණි තරුණියක් මෑතකදි මා හමුවෙන්න ආවා. මේ තරුණියගෙ ගම් පළාත මිගමුව. මව්බිමේ රැකියාවන් කීපයක්ම කළත් ඒ සියල්ල අසාර්ථක වීම හේතුවෙන් තමයි ඇය විදේශගත වෙලා තියෙන්නේ. හැබැයි විදෙස් ගත වුනත් වැඩි කලක් ඉන්න ලැබිලා නෑ. ගිහින් මාස දෙකකින් නැවත මව්බිමට එන්න සිද්ධ වෙලා. මේ තරුණිය මව්බිමේ ඉන්න කාලයේ පටන්ම අමනුෂ්‍ය බලපෑමක් එල්ල වෙලා තියෙනවා.තමන්ගේ කාමරයේ ඉන්න සමහර වෙලාවට දුර්ගන්ධයක් දැනෙන්න පටන් අරගෙන තියෙනවා. දුර්ගන්ධයක් වහනය වෙන්න කිසිම හේතුවක් කාමරයේවත්, නිවසේවත්, වටපිටාවෙවත් තිබිල නෑ.තරුණියගේ පවුලේ ආගමික විශ්වාසයට අනුව යාඥා කිරීම හැර වෙනත් ප්‍රතිකර්මයක් යොදලත් නෑ. සෑම දෙයක්ම අසාර්ථක වුණු තැන විදේශ ගත වුණත් එයිනුත් ප්‍රතිපලයක් නොලැබුණු තැන තමයි කුමන හෝ ප්‍රතිකර්මයක් යොදන්න තීරණය කරලා තියෙන්නේ. නිවසේ මස් බැදීම නවත්වා දින කීපයකින් මා අමතන්නැයි තරුණියට පැවසුවා. මස් බැදීම නැවැත්වූ පසුව දුර්ගන්ධය බොහෝ දුරට අඩු වුණු බව තරුණිය දින කීපයකින් පැවසුවා. පසුව තරුණිය අදහන ආගමට සම්බන්ධ බලවත් ආරක්ෂා මන්ත්‍රයක් දී එය නිතර භාවිතා කරන ලෙසත්, එයින් පැන් මතුරාගෙන නිවසේ සහ නිවස වටා ඉසින ලෙසත් දැන්වූවා. එසේ කිරීමත් සමග දුර්ගන්ධය සම්පූර්ණයෙන්ම දුරු වුණා.
පුළුටු ගඳ ඔස්සේ නිවෙස් තුළට ඇදී එන අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තියෙනවා. මනුෂ්‍යයන්ගේ රුචිකත්වයන් එකිනෙකාට වෙනස් වෙනවා වගේම අමනුෂ්‍යයින් අතරත් නොයෙක් රුචිකත්වයන් තියෙනවා.සමහර
අමනුෂ්‍යයෝ පින් දහම්වලට කැමතියි. පිරිත් ශ්‍රවනය ප්‍රිය කරන අමනුෂ්‍යයෝ ඉන්නවා. පිරිත් කියන තැන, ධර්මය දේශනා කරන තැන, දාන මාන, පුණ්‍ය කාර්ම සිදුකරන තැන්වල ගැවසෙන අමනුෂ්‍යයෝ ඉන්නවා. ඒ වගේම මස් මාංශ, මත් ද්‍රව්‍ය, රුධිරය, සෙම් සොටු, මළ මුත්‍ර, සැරව ආදී අපිරිසිදු දේවල් ප්‍රිය කරන අමනුෂ්‍යයොත් ඉන්නවා. ගමේ පිංකමට, ශ්‍රමදනයට, පිරිතට එකතුවෙන්නේ ඒවායේ වටිනාකම, අනිසංශය දන්නා අයයි. හවසට තැබෑරුමට, බූරු පොලට එකතුවෙන්නේ ඒවා ප්‍රිය කරන අයයි. අමනුෂ්‍ය ලෝකයත් ඔන්න ඔය වගෙයි.(එවමෙව ඛො මාරිස සන්ති හි අමනුස්සා චණ්ඩා රුද්‍රා රභසා අමනුස්සෝ සන්ති හි) නිදුකාණන් වහන්ස, එපරිද්දෙන්ම චණ්ඩ වූ, රෞද්‍ර වූ, වේගවත් වූ අමනුෂ්‍යයෝ ඇත්තාහු ම ය.( ආටානාටිය සුත්‍රය.)
පහත් පෙළේ, නීච අමනුෂ්‍ය බලපෑම් පහසුවෙන් ඇදී එන ආකාරයේ පසුබිමක් නිවසේ, වත්ත පිටියේ තිබෙනවානම් අමනුෂ්‍ය බලවේග පහසුවෙන් ළඟා වෙනවා. පින්බර වටපිටාවක් සහිත නිවෙස් වෙත පහත් පෙළේ අමනුෂ්‍යයින් ඇදී එන්නේ නෑ.
මධ්‍යම පළාතේ තරුණයෙක් ස්වයං රැකියාවක් කර තරමක දියුණුවක් ඇතිකර ගත්තා. මුලින් නිවසේ පවත්වාගෙන ගිය ව්‍යාපාරය පසුව වෙනම ගොඩනැගිල්ලක පවත්වාගන්න හැකි වුණා. අතේ මිටේ මුදල් ගැවසෙන්න ගත්තා.නොයෙක් විදියේ යාලුවෝ සමීප වුණා.මේ තරුණයා මත් වතුරට ඇබ්බැහි වුණු තරුණයින් කීප දෙනෙක්ගේ ඇසුරට ලක්වුණා. බුදුන් වැඳලා රත්නමාලී ගාථා කියලා දවසේ කටයුතු පටන්ගන්න පුරුදුව සිටි මේ තරුණයා ඒවායින් ඈත් වෙන්න පටන්ගත්තා. ව්‍යාපාර ස්ථානය නොයෙක් පාපකාරී ක්‍රියාවන්ට තෝතැන්නක් බවට පත්වුණා.ව්‍යාපාරය දිනෙන් දින පිරිහෙන්න පටන්ගත්තා. දිනක් මත් වී සිටි තරුණයින් අතර ඇති වුණු බහින්බස් වීමක් දුර දිග ගිහින් මහා ගෝරියක් බවට පත් වුණා. එක තරුණයෙක් පිහි ඇනුමකින් ගොඩනැගිල්ල තුළම මරණයට පත්වුණා. නීති ප්‍රශ්න, ආර්ථික ගැටළු හමුවේ පීඩාවට පත් වුණු තරුණයා ව්‍යාපාරික ස්ථානය තුළම සිය දිවි හානි කරගත්තා. දැන් මේ
ගොඩනැගිල්ලේ ව්‍යාපාර කටයුතු පටන්ගන්නා කිසිවෙකුටත් මාස කීපයකට වඩා රැඳෙන්න බැරුව යනවා.දැනට මෙම ස්ථානය අයිතිව තිබෙන්නේ මියගිය තරුණයාගේ එකම සහෝදරියට යි. ස්ථානයේ පවතින දෝෂ තත්වය දුරුකර දෙන්නැයි ඉල්ලා සිටි ඇය ඉහත තොරතුරු සියල්ල විස්තරාත්මකව හෙළි කළා.
සමහරුන්ට ගෙදර ඉන්න කොට නිමක් නැති ප්‍රශ්න ඒත් නිවසින් බැහැර වුණාම කිසිම ප්‍රශ්නයක් නෑ. ඇතැම් දෙනාට ගෙදර ඉන්න කොට නොයෙකුත් අසනීප පීඩා දැනෙනවා නිවසින් බැහැර වුණාම කිසිම පීඩාවක් දැනෙන්නෙ නෑ. සමහර අඹු සැමියො නිවසෙදි අසමගියෙන් කල්ගෙවූවත් නිවසින් බැහැර වුණාම ඉතාමත් සමගියෙන් කල්ගෙවනවා. නිවසේ පවතින අමනුෂ්‍ය බලපෑම් හේතුවෙන් ඔය විදියේ දේවල් සිදුවෙනවා.මියගිය ඥාතීන් නිතර සිහිනෙන් පෙනෙනවා නම්, සිහිනෙන් යම් යම් දේවල් ඉල්ලනවා නම් සැළකිලිමත් විය යුතුයි. සමහර නිවෙස් මොන තරම් අස් කළත් ඉක්මනින් හැඩි වෙනවා. ඉක්මනට කුණු එකතු වෙනවා. මොන තරම් අතුගෑවත් වැඩක් නෑ. පිළිවෙලකට තියාගන්නම බෑ. ඇතැම් අමනුස්සයෝ නිවැසියන් සමග නිවසින් බැහැරටත් යනවා. මේ බව ආටානාටිය සූත්‍රයේත් පැහැදිලිව සඳහන් වෙනවා. සම්මුඛ පරීක්ෂණ, විවාහ කටයුතු, විභාග, තරඟ ආදී නොයෙක් වැදගත් අවස්ථාවන්ට මුහුණ දෙන්න යනකොට අමනුෂ්‍යයෝත් යන අවස්ථා තියෙනවා. එහෙම ගිහින් කටයුතු කඩාකප්පල් කරන අවස්ථාත් තියෙනවා.
නිවස තුළ යම් දුර්ගන්ධයක් ඇතිවුණු පමණින් කලබලයට පත්විය යුතු නෑ. ඊට යම් හේතුවක් නිවස තුළ හෝ වටපිටාවේ ඇත්දැයි විමසිලිමත් විය යුතුයි. කිසිම හේතුවක් නොමැතිව දුර්ගන්ධයක් වහනය වෙනවා නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් ගුප්ත විද්‍යාත්මකව සොයා බැලීම වැදගත් වෙනවා. නිවස නිතර සුගන්ධවත්ව, පිරිසිදුව තබා ගැනීම හැම අතින්ම සුබදායකයි.
බොහොම අපූරුවට කරගෙන යන ව්‍යාපාර උන්හිටි ගමන් අඩාල වෙනවා. පණ වගේ හිටිය පෙම්වතා, පෙම්වතිය හේතුවක් නැතුව වෙනස් වෙනවා.සමයෙන් සමගියෙන් ඉන්න අඹු සැමියෝ ඔවුනොවුන් නොරුස්සන තත්වයට පත්වෙනවා. ඥාති හිතමිත්‍රාදීන් එන යන ගේදොර හිටි ගමන් පාලුවට යනවා. මේ වගේ සිද්ධි පසුපස ඇතැම් විට අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තිබෙන්න පුළුවන්. හිතාගත නොහැකි පරිදි සිදුවන කඩාකප්පල් වීම්, අඩාල වීම්, ඇන හිටීම්, වෙනස් වීම් පිටුපස ඇතැම් අවස්ථාවල අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තිබෙන නමුත් ඇතැම් දෙනා ඒ බව දන්නෙ නෑ. ව්‍යාපාර ස්ථානය ට බොහොම උනන්දුවෙන් ආශාවෙන් ගිය සමහරුන්ට හිටි ගමන් උදාසීන ගති ඇතිවෙනවා. ව්‍යාපාර ස්ථානයට යන්න හිත දෙන්නේ නැතුව යනවා. ගියත් උනන්දුවෙන් වැඩ කටයුතු කරන්න හිත දෙන්නේ නැතුව යනවා. යස අගේට අධ්‍යාපන කටයුතු කරගෙන යන සමහර දරුවො එක පාරටම අධ්‍යාපන කටයුතුවලින් ඈත් වෙනවා. "බොස්ගෙ හිතට අල්ලපු හොඳම සේවකයා මම. හැම වැඩක්ම විශ්වාසයෙන් බාර දෙන්නෙ මට. ටික දවසක ඉඳලා බොස් මාව ගණන් ගන්නෙ නෑ. පොඩි දේටත් කෑගහනවා. මට දැන් රස්සාව එපා වෙලා තියෙන්නේ..." ඔය විදියට කියන අය ඉන්නවා.
"විවාහයට දින පවා නියම කරගෙන ඉන්නැද්දි තමයි එයා වෙනස් වුණේ. අපේ ගෙදර නිතර ආවා, ගමේ හැමෝම මේ ගැන දන්නවා. දැන් මට එළියට බහින්නවත් හිතෙන්නේ නෑ..." නොසිතූ ලෙස විවාහ සම්බන්ධතා දුරස් වීමෙන් ඔය විදියට කනස්සල්ලට පත්වන අයත් ඕනැ තරම් ඉන්නවා.
අපූරුවට තියෙන රැකියාව, විවාහය, ප්‍රේම සම්බන්ධය, අධ්‍යාපනය ව්‍යාපාරය කඩාකප්පල් කරන අමනුෂ්‍ය බලවේග තියෙනවා. නොසිතූ පරිදි මතුවන කප්පරක් ප්‍රශ්න උසුලා ගත නොහැකිව බොහෝ දෙනා සිය දිවි නසාගන්නවා. කලබල වෙලා ප්‍රශ්න වැඩි කරගන්න අයත් ඉන්නවා.හේතුව සොයා බලා පිළියම් යොදාගෙන ජීවිතය සාර්ථක කරගන්න අයත් නැතුවා නොවෙයි.ඉතාලියේ සිට මව්බිමට පැමිණි තරුණියක් මෑතකදි මා හමුවෙන්න ආවා. මේ තරුණියගෙ ගම් පළාත මිගමුව. මව්බිමේ රැකියාවන් කීපයක්ම කළත් ඒ සියල්ල අසාර්ථක වීම හේතුවෙන් තමයි ඇය විදේශගත වෙලා තියෙන්නේ. හැබැයි විදෙස් ගත වුනත් වැඩි කලක් ඉන්න ලැබිලා නෑ. ගිහින් මාස දෙකකින් නැවත මව්බිමට එන්න සිද්ධ වෙලා. මේ තරුණිය මව්බිමේ ඉන්න කාලයේ පටන්ම අමනුෂ්‍ය බලපෑමක් එල්ල වෙලා තියෙනවා.තමන්ගේ කාමරයේ ඉන්න සමහර වෙලාවට දුර්ගන්ධයක් දැනෙන්න පටන් අරගෙන තියෙනවා. දුර්ගන්ධයක් වහනය වෙන්න කිසිම හේතුවක් කාමරයේවත්, නිවසේවත්, වටපිටාවෙවත් තිබිල නෑ.තරුණියගේ පවුලේ ආගමික විශ්වාසයට අනුව යාඥා කිරීම හැර වෙනත් ප්‍රතිකර්මයක් යොදලත් නෑ. සෑම දෙයක්ම අසාර්ථක වුණු තැන විදේශ ගත වුණත් එයිනුත් ප්‍රතිපලයක් නොලැබුණු තැන තමයි කුමන හෝ ප්‍රතිකර්මයක් යොදන්න තීරණය කරලා තියෙන්නේ. නිවසේ මස් බැදීම නවත්වා දින කීපයකින් මා අමතන්නැයි තරුණියට පැවසුවා. මස් බැදීම නැවැත්වූ පසුව දුර්ගන්ධය බොහෝ දුරට අඩු වුණු බව තරුණිය දින කීපයකින් පැවසුවා. පසුව තරුණිය අදහන ආගමට සම්බන්ධ බලවත් ආරක්ෂා මන්ත්‍රයක් දී එය නිතර භාවිතා කරන ලෙසත්, එයින් පැන් මතුරාගෙන නිවසේ සහ නිවස වටා ඉසින ලෙසත් දැන්වූවා. එසේ කිරීමත් සමග දුර්ගන්ධය සම්පූර්ණයෙන්ම දුරු වුණා.
පුළුටු ගඳ ඔස්සේ නිවෙස් තුළට ඇදී එන අමනුෂ්‍ය බලපෑම් තියෙනවා. මනුෂ්‍යයන්ගේ රුචිකත්වයන් එකිනෙකාට වෙනස් වෙනවා වගේම අමනුෂ්‍යයින් අතරත් නොයෙක් රුචිකත්වයන් තියෙනවා.සමහර
පහත් පෙළේ, නීච අමනුෂ්‍ය බලපෑම් පහසුවෙන් ඇදී එන ආකාරයේ පසුබිමක් නිවසේ, වත්ත පිටියේ තිබෙනවානම් අමනුෂ්‍ය බලවේග පහසුවෙන් ළඟා වෙනවා. පින්බර වටපිටාවක් සහිත නිවෙස් වෙත පහත් පෙළේ අමනුෂ්‍යයින් ඇදී එන්නේ නෑ.
මධ්‍යම පළාතේ තරුණයෙක් ස්වයං රැකියාවක් කර තරමක දියුණුවක් ඇතිකර ගත්තා. මුලින් නිවසේ පවත්වාගෙන ගිය ව්‍යාපාරය පසුව වෙනම ගොඩනැගිල්ලක පවත්වාගන්න හැකි වුණා. අතේ මිටේ මුදල් ගැවසෙන්න ගත්තා.නොයෙක් විදියේ යාලුවෝ සමීප වුණා.මේ තරුණයා මත් වතුරට ඇබ්බැහි වුණු තරුණයින් කීප දෙනෙක්ගේ ඇසුරට ලක්වුණා. බුදුන් වැඳලා රත්නමාලී ගාථා කියලා දවසේ කටයුතු පටන්ගන්න පුරුදුව සිටි මේ තරුණයා ඒවායින් ඈත් වෙන්න පටන්ගත්තා. ව්‍යාපාර ස්ථානය නොයෙක් පාපකාරී ක්‍රියාවන්ට තෝතැන්නක් බවට පත්වුණා.ව්‍යාපාරය දිනෙන් දින පිරිහෙන්න පටන්ගත්තා. දිනක් මත් වී සිටි තරුණයින් අතර ඇති වුණු බහින්බස් වීමක් දුර දිග ගිහින් මහා ගෝරියක් බවට පත් වුණා. එක තරුණයෙක් පිහි ඇනුමකින් ගොඩනැගිල්ල තුළම මරණයට පත්වුණා. නීති ප්‍රශ්න, ආර්ථික ගැටළු හමුවේ පීඩාවට පත් වුණු තරුණයා ව්‍යාපාරික ස්ථානය තුළම සිය දිවි හානි කරගත්තා. දැන් මේ
සමහරුන්ට ගෙදර ඉන්න කොට නිමක් නැති ප්‍රශ්න ඒත් නිවසින් බැහැර වුණාම කිසිම ප්‍රශ්නයක් නෑ. ඇතැම් දෙනාට ගෙදර ඉන්න කොට නොයෙකුත් අසනීප පීඩා දැනෙනවා නිවසින් බැහැර වුණාම කිසිම පීඩාවක් දැනෙන්නෙ නෑ. සමහර අඹු සැමියො නිවසෙදි අසමගියෙන් කල්ගෙවූවත් නිවසින් බැහැර වුණාම ඉතාමත් සමගියෙන් කල්ගෙවනවා. නිවසේ පවතින අමනුෂ්‍ය බලපෑම් හේතුවෙන් ඔය විදියේ දේවල් සිදුවෙනවා.මියගිය ඥාතීන් නිතර සිහිනෙන් පෙනෙනවා නම්, සිහිනෙන් යම් යම් දේවල් ඉල්ලනවා නම් සැළකිලිමත් විය යුතුයි. සමහර නිවෙස් මොන තරම් අස් කළත් ඉක්මනින් හැඩි වෙනවා. ඉක්මනට කුණු එකතු වෙනවා. මොන තරම් අතුගෑවත් වැඩක් නෑ. පිළිවෙලකට තියාගන්නම බෑ. ඇතැම් අමනුස්සයෝ නිවැසියන් සමග නිවසින් බැහැරටත් යනවා. මේ බව ආටානාටිය සූත්‍රයේත් පැහැදිලිව සඳහන් වෙනවා. සම්මුඛ පරීක්ෂණ, විවාහ කටයුතු, විභාග, තරඟ ආදී නොයෙක් වැදගත් අවස්ථාවන්ට මුහුණ දෙන්න යනකොට අමනුෂ්‍යයෝත් යන අවස්ථා තියෙනවා. එහෙම ගිහින් කටයුතු කඩාකප්පල් කරන අවස්ථාත් තියෙනවා.
නිවස තුළ යම් දුර්ගන්ධයක් ඇතිවුණු පමණින් කලබලයට පත්විය යුතු නෑ. ඊට යම් හේතුවක් නිවස තුළ හෝ වටපිටාවේ ඇත්දැයි විමසිලිමත් විය යුතුයි. කිසිම හේතුවක් නොමැතිව දුර්ගන්ධයක් වහනය වෙනවා නම් ඒ සම්බන්ධයෙන් ගුප්ත විද්‍යාත්මකව සොයා බැලීම වැදගත් වෙනවා. නිවස නිතර සුගන්ධවත්ව, පිරිසිදුව තබා ගැනීම හැම අතින්ම සුබදායකයි.
